Jak uniknąć oszustw na rynku kryptowalut?
16 stycznia, 2025
Kryptowaluty cieszą się coraz większą popularnością, przyciągając nie tylko inwestorów, ale także oszustów. Anonimowość i słabe regulacje sprawiają, że rynek kryptowalut jest podatnym gruntem dla oszustw.
Główne rodzaje oszustw
- Ataki phishingowe. Atakujący tworzą fałszywe strony internetowe lub aplikacje, które wyglądają jak oficjalne platformy do handlu kryptowalutami lub przechowywania aktywów. Celem jest oszukanie użytkowników kluczy prywatnych, haseł lub innych poufnych danych. Wchodząc na takie strony i wprowadzając dane, osoba traci dostęp do swoich aktywów.
- Piramidy finansowe i schematy Ponziego. Organizatorzy obiecują szybkie i wysokie zyski przy minimalnych nakładach inwestycyjnych, przyciągając nowych uczestników. Wpłaty pochodzą ze środków nowych inwestorów. Takie programy są skazane na niepowodzenie, a większość uczestników traci pieniądze.
- Fałszywe ICO (pierwsza oferta monet). Oszuści tworzą fikcyjne projekty, oferując inwestycję w swoje tokeny. Po zebraniu środków organizatorzy znikają, pozostawiając inwestorów bez pieniędzy.
- Fałszywe kryptowaluty. Powstają podróbki popularnych monet lub całkowicie fikcyjne kryptowaluty. Kupując je ludzie tracą pieniądze.
- Inżynieria społeczna. Wykorzystując manipulację, oszuści uzyskują dostęp do danych osobowych ofiar. Mogą na przykład podszywać się pod pracowników pomocy technicznej i przekonywać użytkowników do przekazania im poufnych informacji.
Przyjrzyjmy się niektórym z najsłynniejszych oszustw związanych z kryptowalutami, aby zrozumieć mechanizmy tych oszustw i wyciągnąć wnioski na przyszłość.
Góra Gox: Upadek największej giełdy
W 2014 roku japońska giełda Mt. Gox, który w tamtym czasie przetwarzał około 70% wszystkich transakcji Bitcoinami, ogłosił upadłość po utracie 850 000 Bitcoinów, co według ówczesnego kursu wymiany stanowiło około 460 milionów dolarów. Powodem były zarówno ataki hakerów zewnętrznych, jak i błędy wewnętrznego zarządzania. Incydent ten uwydatnił znaczenie bezpieczeństwa i przejrzystości w zarządzaniu platformami kryptowalut.
Bitconnect: Piramida pod pozorem inwestycji
Bitconnect pozycjonował się jako platforma pożyczkowa i wymiany kryptowalut, obiecując inwestorom wysokie gwarantowane zwroty. W rzeczywistości był to klasyczny schemat Ponziego, w którym płatności na rzecz starych inwestorów odbywały się kosztem nowych. W 2018 roku platforma została zamknięta, co spowodowało gwałtowny spadek ceny tokena BCC i pozostawienie wielu inwestorów ze znacznymi stratami.
OneCoin: globalne oszustwo
OneCoin, założony przez Ružę Ignatovą, był reklamowany jako rewolucyjna platforma kryptowalutowa i edukacyjna. W rzeczywistości nie posiadał blockchainu, a sprzedaż tokenów była fikcyjna. W latach 2014–2016 firma pozyskała na całym świecie inwestycje o wartości około 4,4 miliarda dolarów. W 2017 r. Ignatova zniknęła, a władze rozpoczęły dochodzenie, które ujawniło oszukańczy plan na dużą skalę.
PlusToken: oszustwo na kwotę 2 miliardów dolarów
PlusToken przedstawił się jako platforma inwestycyjna o wysokiej wydajności, obiecująca użytkownikom znaczne zyski z przechowywania kryptowalut. W 2019 r. platforma przestała wypłacać pieniądze w ramach programu Ponzi, w ramach którego zebrano ponad 2 miliardy dolarów. Organizatorzy zostali aresztowani, ale znaczna część środków nigdy nie została zwrócona inwestorom.
Perła Oyster: Manipulacja Stwórcy
W 2017 roku Amir Bruno Elmaani, znany jako Bruno Block, uruchomił kryptowalutę Oyster Pearl (PRL), obiecując zdecentralizowaną platformę przechowywania danych. Jednak w 2018 roku wykorzystał lukę w inteligentnym kontrakcie, aby stworzyć i sprzedać sobie dodatkowe tokeny, powodując spadek ich wartości. W 2021 roku Elmaani został skazany na 48 miesięcy więzienia i grzywnę w wysokości 5,5 mln dolarów za przestępstwa skarbowe związane z projektem.
Rug Pull do platform DeFi
W 2020 roku na fali popularności finansów zdecentralizowanych (DeFi) pojawiła się platforma YAM Finance, która w krótkim czasie przyciągnęła znaczące inwestycje. Jednak z powodu błędu w kodzie i braku odpowiedniego audytu projekt upadł, dewaluując tokeny i powodując straty dla inwestorów. Ten przypadek pokazał ryzyko inwestowania w niezweryfikowane projekty DeFi.
Jak rozpoznać oszukańcze schematy
Oznaki oszustwa. Obietnice wysokich gwarantowanych zysków, presja na podejmowanie decyzji i brak informacji o twórcach projektu to sygnały ostrzegawcze.
Weryfikacja danych. Przed inwestycją przestudiuj projekt, sprawdź stronę, recenzje i reputację programistów. Upewnij się, że zespół jest publicznie reprezentowany, a dokumentacja jest zgodna ze standardami.
Inteligentna analiza kontraktów. Jeśli masz umiejętności techniczne, przeanalizuj inteligentny kod kontraktu, aby zidentyfikować potencjalne luki w zabezpieczeniach lub oszukańcze schematy.
Jak chronić swój majątek
- Wybierz niezawodne platformy. Korzystaj z zaufanych giełd i portfeli z pozytywnymi recenzjami i wysokim stopniem bezpieczeństwa.
- Uwierzytelnianie dwuskładnikowe. Włącz weryfikację dwuetapową, aby zwiększyć bezpieczeństwo konta.
- Bezpieczne przechowywanie kluczy. Przechowuj klucze prywatne i frazy odzyskiwania w miejscu niedostępnym dla Internetu, na przykład w portfelu sprzętowym.
- Naucz się wiedzy finansowej. Znajomość podstaw rynku kryptowalut pomoże Ci uniknąć błędów.
- Śledź wiadomości. Rynek kryptowalut ciągle się zmienia, dlatego ważne jest, aby być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami i zagrożeniami.
Działania w przypadku oszustwa
Co zrobić od razu. Jeśli jesteś ofiarą, skontaktuj się z obsługą platformy, aby spróbować zablokować transakcję. Zgłoś incydent organom ścigania.
Konsekwencje. Ze względu na nieodwracalność transakcji kryptowalutowych, często zwrot środków jest niemożliwy. Istnieje również ryzyko wycieku danych osobowych.
Zapobieganie nawracającym przypadkom. Przeanalizuj swoje działania i błędy, aby uniknąć powtórzenia sytuacji. Stale zwiększaj swoją wiedzę na temat metod oszustwa.
Pomimo ryzyka kryptowaluty zapewniają ogromne możliwości inwestycyjne i technologiczne. Kluczem do sukcesu jest świadome podejście i przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Chroń swoje aktywa, badaj rynek i uważaj, aby uniknąć pułapek oszustów.